Yetişkinlerde Kronik Öksürük

Öksürük solunum yollarını temizleyen bir mekanizma olarak bedenimizi korumakla birlikte, uzun sürmesi hastaları rahatsız edebilmektedir. Uzun süren, geçmeyen, inatçı öksürük hakkında merak edilenleri bu makalede açıklamaya çalışacağız.

Kronik öksürük nedir?

Solunum yollarını temizlemeyi sağlayan, ve çeşitli tıbbi durumların tetikleyebildiği öksürükler bazı hastalarda uzun sürebilmektedir. Genellikle 8 hafta veya daha fazla süren öksürüklere kronik öksürük denir.

 Kronik öksürük neden olur?

Kronik öksürük, birçok farklı nedenden kaynaklanabilir. En sık rastlanılan nedenleri; geniz akıntısı, reflü hastalığı ve astımdır. Sigara içmeyen ve akciğer filmi normal olan kronik öksürük hastalarının büyük çoğunluğunda öksürüğün nedeni bu üç durumdan biridir. Uzun süren, inatçı öksürüklerin solunum sistemiyle ilişkili diğer nedenleri arasında üst solunum yolu enfeksiyonları, kronik bronşit, bronşektazi, sarkoidoz, akciğer kanseri gibi hastalıklar vardır. Kronik öksürüğün daha az görülen nedenleri arasında dış kulak yolunun tahrişi, kalp yetmezliği gibi farklı sistemlere ait hastalıklar bulunur.

ACE inhibitörü denen hipertansiyon ilaçları da kronik öksürüğe neden olabilir.

 Kronik öksürüğe eşlik eden belirtiler nelerdir?

Kronik öksürük yaşayan hastalarda yorgunluk hissi, kas ağrısı, uyumada güçlük, baş dönmesi, ses kısıklığı, aşırı terleme, idrar kaçırma gibi şikâyetler olabilir. Öksürüğe neden olan, altta yatan hastalığa ait farklı bulgular da görülebilir.

Kronik öksürük varsa ne yapmalıyım?

Kronik öksürük şikâyeti olan hastaların göğüs hastalıkları veya alerji hastalıkları uzmanları tarafından değerlendirilmesinde fayda vardır. Hastanın durumuna göre, uygun tanı ve tedavi yaklaşımları ile kronik öksürüklerin büyük çoğunluğunu iyileştirmek mümkündür.

Kronik öksürük nedeniyle doktora giderken nasıl hazırlık yapmalıyım?

Kronik öksürük sebebiyle bir uzmana başvururken, önceki sonuçlarınızı da yanınızda getirmeniz gereksiz tetkikleri önleyecektir. Altta yatan nedenler arasında alerji şüphesi varsa, buna yönelik cilt testlerini yapmak için son 1 hafta içinde antihistaminik denen alerji/soğuk algınlığı ilaçlarından kullanmamış olmanız istenebilir.

Kronik öksürük hastalarında teşhis nasıl konulur?

Uzun süreli inatçı öksürüklerde, altta yatan nedenin ortaya çıkarılması için iyi bir öykü alınmalı ve fizik muayene yapılmalıdır. Öyküde öksürüğün sıklığı, gün içinde değişim, varsa tetikleyici faktörler, kuru veya balgamlı olması, varsa balgamın özellikleri, sigara içiciliği sorgulanır. Solunum sistemine ait olası nedenlere yönelik olarak akciğer grafisi ve solunum fonksiyon testi değerlendirilir. Gerektiğinde ileri radyolojik tetkikler ve bronkoskopi uygulanabilir. Üst solunum yolu kaynaklı akıntılar ve astım alerjik nedenlerle tetiklenebildiğinden bu hastalara alerji testleri yapılır.

Reflü değerlendirmesi için, endoskopi ve yemek borusunda asit ölçümü yapılabilir. Bazen teşhis için, astım veya reflüye yönelik deneme tedaviler kullanılabilir.

Bütün testleri birlikte yapmak maliyeti arttırır ama tedavi süresini kısaltır. Hastalıkların sıklığına göre, adım adım tanısal testler yapmak maliyeti azaltır ama tedavi gecikebilir.

Kronik öksürük tedavisi nasıl yapılır?

Kronik öksürük tedavisinde hedef altta yatan hastalığı düzeltmektir. Geniz akıntısı için burun yıkama, burun spreyleri ve antihistaminik tabletler önerilir. Astım durumunda, öksürük de astım ilaçlarıyla düzelmektedir. Kronik öksürüğün nedeni reflü ise mide ilaçlarının yanı sıra yastığı yükseltmek, yatmadan iki-üç saat önce bir şey yememek, reflüyü arttıran besinlerden kaçınmak, fazla kiloları vermek, sigara içmemek gibi yaşam tarzı değişikleri gerekir. Farklı bir hastalık teşhis edilmişse, tedavi yine altta yatan hastalığa yöneliktir.

ACE inhibitörü kullanan hipertansiyon hastalarında bu ilaç kesilip, başka gruptan hipertansiyon ilaçları kullanılmalıdır.

Öksürük nedeni belirlenememiş ve uygun tedavi saptanamamış ise, inatçı öksürüğü kesmek için bazı öksürük ilaçları kullanılabilir.

Kronik öksürük için bitkisel tedavi var mı?

Öksürüğü gidermek ve solunum yollarını rahatlatmak için, ilaç dışında kullanılabilecek yaklaşımlar vardır. Hastaların genel olarak bol sıvı tüketmeleri önerilir. Limonlu-ballı ılık suyun ayrıca boğazı rahatlatıcı etkisi vardır. Ananasta bulunan bir maddenin de öksürüğe iyi geldiği iddia edilmektedir. Nane çayı içmek ve buharını teneffüs etmek üst solunum yollarını rahatlatabilir.

Ancak kronik öksürük bir hastalık değil belirti olduğu için, bütün hastalara iyi gelen tek bir tedavisi yoktur. Altta yatan nedenin tedavi edilmesi gerekir.

Kronik öksürük tedavi edilmezse ne olur?

Kronik öksürüğün tedavisiz kalması durumunda hasta hem öksürük şikâyeti hem de öksürüğe neden olan hastalık açısından sıkıntı yaşayabilir. Kronik öksürüğü olan hastalarda, altta yatan hastalığın tespiti ve tedavisi, söz konusu hastalığın ilerlemesini önleyecektir. Kronik öksürüğün kendisi de, tedavi edilmediğinde yaşam kalitesinde düşmeye neden olabilir. Şiddetli öksürük sonucu kaburga kırığı, bayılma olabilir.

Sonuç

Kronik öksürük, yetişkinlerde sık görülen ve birçok hastada belirgin rahatsızlığa neden olan bir durumdur. Uygun tanı ve tedavi için konuyla ilgili uzman hekimlere başvurulması gereklidir.

Kaynak: https://istanbulalerjimerkezi.com.tr/yetiskinlerde-kronik-oksuruk/